Instalacja alarmowa - jakie akcesoria?

Moduły przekaźnikowe należą do elementów bardzo często spotykanych w systemach alarmowych. Są one przeznaczone do stosowania w instalacjach niskonapięciowych, takich jak systemy alarmowe. Umożliwiają realizowanie funkcji sterowania urządzeniami elektrycznymi o dużym poborze prądu (do 8A) oraz zasilanymi napięciem zmiennym. Funkcja sterowania realizowana jest przy pomocy sygnałów napięciowych podanych na wejścia sterujące, powodujących przełączanie ze styków przekaźnika, które mogą być zwarte lub rozwarte. Warto pamiętać, że każdy system alarmowy wymaga zastosowania modułu przekaźnikowego o określonych parametrach - jednym z podstawowych jest napięcie cewki, ponieważ to od niego zależy, jaka wartość przyłożona do wyprowadzenia cewki elektromagnesu spowoduje, że przekaźnik zadziała. Warto również zwrócić uwagę na to wartość napięcia pomiędzy stykami oraz szybkość przełączania. 

Obudowy systemów alarmowych pełnią bardzo ważną rolę w instalacji. Zapewniają ochronę przed przypadkowym bądź celowym uszkodzeniem urządzeń, wykrywają próby nieautoryzowanego dostępu do systemu, zabezpieczają akumulator podtrzymujący zasilanie, a także usprawniają porządkowanie elementów całej instalacji. Oferowane skrzynie montażowe wyróżniają się solidnym wykonaniem z metalu (blachy stalowej 07-1,5 mm), bądź tworzywa. Z zewnątrz pokryte zostały lakierowanym materiałem, który oprócz funkcji estetycznej, również chroni przed korozją, urazami mechanicznymi i innymi uszkodzeniami, związanymi z codziennym użytkowaniem. Wybrane modele posiadają wbudowane zabezpieczenie antysabotażowe, transformator oraz dedykowany zasilacz. Dostępne są zarówno obudowy do montażu natynkowego jak i podtynkowego, do stosowania zewnętrznego bądź wewnętrznego.

Zasilacze i akumulatory również spełniają bardzo ważną rolę w systemach alarmowych. W systemach sygnalizacji alarmowej stosowane są najczęściej zasilacze buforowe. Dostarczają one układowi dodatkowego zasilania podstawowego 12V, zaś w sytuacji awarii sieci głównej pobierają energię ze szczelnego akumulatora (najczęściej kwasowo- ołowiowego). Oferowane urządzenia wyposażone są także w zaawansowane technologicznie układy przeciwzwarciowe i przeciążeniowe, a także zabezpieczające zasilacz przed niepożądanym przegrzaniem. Mogą być także wyposażone w dodatkowe wyjścia umożliwiające użytkownikowi zdalną kontrolę pracy zasilacza. 

Zalecenia co do źródeł zasilania dla systemów alarmowych przewidują, że centrala powinna mieć co najmniej dwa sposoby dostarczania prądu - zasadnicze i rezerwowe - uzupełniające się w przypadku awarii jednego z nich. Zazwyczaj zapasowym źródłem będzie w tym wypadku akumulator. Sposób jego działania opisuje norma  PN-EN 50131-6:2009, a wymagania dotyczące pojemności precyzuje norma PN-EN 50131-1:2007. Opisują one dwa rodzaje sposobu dostarczania energii elektrycznej do systemów zabezpieczeń. Pierwszy, oznaczony literą „A”, łączy zasilanie 230V pochodzące z sieci oraz dostarczane przez sterowany systemowo akumulator. Drugi, oznaczony literą „B”, różni się tym, że zapasowe źródło zasilania pobiera prąd spoza systemu.

Komunikacja przewodowa pomiędzy urządzeniami jest realizowana za pomocą odpowiedniego okablowania, najczęściej z wykorzystaniem odpowiednich kabli typu YTDY. Kable i przewody do systemów alarmowych mogą mieć różnorodną budowę – stosuje się przewody 4-żyłowe, 6-żyłowe, 8-żyłowe, czy też 10-żyłowe – w zależności od tego, z jakimi urządzeniami one współpracują. Warto zwrócić uwagę na to, żeby były one wykonane w oparciu o solidne materiały, przez co zapewniają stabilny transfer danych, są mało podatne na uszkodzenia mechaniczne i nie niszczeją pod wpływem czasu. W zależności od rodzaju systemu alarmowego, określonego na podstawie stopnia zabezpieczenia (norma PN-EN 50131-1) należy dobrać odpowiednie kable do montażu systemu alarmowego. Podana norma definiuje cztery stopnie (Grade) zabezpieczenia:

• Grade 1 dla instalacji o niskim stopniu ryzyka
• Grade 2 dla instalacji o niskim lub średnim stopniu ryzyka
• Grade 3 dla instalacji o średnim lub wysokim stopniu ryzyka.
• Grade 4 dla instalacji o wysokim stopniu ryzyka.

Instalacja alarmowa wymaga podłączenia do prądu, a z tym wiąże się potrzeba nienagannie działającego systemu okablowania, zabezpieczonego przed ryzykiem zwarcia, które może uszkodzić jej elementy. Najczęstszą przyczyną przepięć są wyładowania związane z burzą oraz generowane przez urządzenia energoelektroniczne, łączeniowe i wyładowania łukowe. Do zminimalizowania skutków tego zjawiska służy ochrona przepięciowa, która niweluje zakłócenia w sieci elektrycznej. Jest ona realizowana za pomocą ograniczników (ochronników) przepięciowych. Mają one za zadanie bezpiecznie przejąć falę przepięciową i odprowadzić ją do ziemi, z pominięciem instalacji, którą ochraniają. Wyróżnia się trzy typy ochrony:

• Ograniczniki typu 1 (klasa B) - umieszczane w złączu budynku i w zależności od rodzaju sieci zasilającej są to trzy lub cztery ograniczniki. Zabezpieczają one sieć przed negatywnymi skutkami przepięć wywoływanych bezpośrednim uderzeniem pioruna w linię energetyczną.
• Ograniczniki typu 2 (klasa C) - instalowane w rozdzielnicy budynku. Powinny być umieszczone przed głównym wyłącznikiem różnicowoprądowym, ponieważ tylko wtedy będzie on chroniony przed udarem prądowym. Chronią instalację przed przepięciami niewielkich wartości.
  Ograniczniki typu 3 (klasa D) - umieszczane bezpośrednio przy chronionych odbiornikach, ewentualnie w rozdzielnicy, jeżeli jest usytuowana w ich pobliżu. Wykorzystuje się je do ochrony konkretnych, najczęściej bardzo czułych na przepięcia urządzeń.