Instalacja alarmowa – przewodowa vs bezprzewodowa

System alarmowy, którego komponenty łączy się za pomocą kabli, uznawany jest za skuteczniejszy. Jego instalacja jednak wymaga okablowania budynku, dlatego coraz częściej inwestorzy kładą przewody już na etapie budowy, aby przebiegały pod tynkiem. Takie rozwiązanie zapobiega przypadkowemu lub celowemu przecięciu kabla. Jest również bardziej estetyczne niż przewody prowadzone po ścianach.

Bezprzewodowy system alarmowy nie wymaga okablowania, dzięki czemu jego montaż jest znacznie łatwiejszy. Należy jednak pamiętać o tym, aby regularnie wymieniać baterie, żeby system był niezawodny. Systemy alarmowe bezprzewodowe są droższe od przewodowych.

Z czego składa się system alarmowy?

Aby system alarmowy działał poprawnie, musi zawierać kilka niezbędnych elementów. Warto wiedzieć, jaką odgrywają rolę oraz poznać funkcjonalności, jakie powinny posiadać. Dopasowanie funkcji urządzeń do indywidualnych potrzeb i wybór ze względów estetycznych zależy oczywiście od ciebie.

• Centrala alarmowa – stanowi serce systemu alarmowego. To właśnie tutaj liniami dozorowymi trafia sygnał z rozmieszczonych w budynku czujek. Teoretycznie istnieją dwa rodzaje czujek – analogowe i cyfrowe, jednak te pierwsze nie zapewniają wysokiej ochrony.

Centrala cyfrowa gromadzi i analizuje sygnały otrzymane przez czujki alarmowe. Rejestruje zdarzenia (aktywacja, dezaktywacja systemu, alarmy, awarie) i archiwizuje je. Sygnał z czujki powoduje natychmiastowe przesłanie informacji uruchamiającej sygnalizator. Centrala alarmowa przekazuje również informację o alarmie pod wskazany numer telefonu – otrzymujesz SMS o tym, jaki typ zdarzenia zarejestrowały czujki. Ponadto centrala może zareagować na alarm blokadą zamków lub włączeniem oświetlenia. Centralę systemu alarmowego możesz obsługiwać za pomocą komputera lub specjalnej aplikacji na urządzenia mobilne.

Należy pamiętać o odpowiedniej lokalizacji centrali. To najważniejsze urządzenie całego systemu, musi więc być zainstalowane w miejscu niedostępnym dla intruzów. Najczęściej centrala ma zamkniętą obudowę, która chroni mechanizm przed zniszczeniem. W obudowie poza centralą znajduje się również akumulator i zasilacz.

• Manipulator/szyfrator/klawiatura – za pomocą tego elementu zarządzasz działaniem systemu. Jest on bezpośrednio połączony z centralą alarmową. Na estetycznej obudowie znajduje się klawiatura (najczęściej numeryczna) i kilka dodatkowych przycisków do programowania systemu. Za jej pomocą uzbrajasz alarm, wychodząc z budynku i rozbrajasz, wracając. Manipulator udostępnia również historię zdarzeń i powiadamia o awariach systemu.

Szyfrator do alarmu powinien znajdować się przy wejściu do budynku lub pomieszczenia, aby umożliwić szybkie opuszczenie go po wpisaniu odpowiedniego kodu i przed uzbrojeniem się alarmu.

• Czujki – są urządzeniami, których zadaniem jest wykrywanie obecności intruza w chronionym pomieszczeniu. To bardzo szeroka kategoria produktów, którą dokładnie opiszemy poniżej.
• Sygnalizatory alarmowe – to ostatnie ogniwo systemu alarmowego. Ich zadaniem jest przekazanie informacji o alarmie otoczeniu. Najczęściej są bardzo wyraźnymi sygnałami świetlnymi i dźwiękowymi, które potrafią skutecznie odstraszyć intruza i zaalarmować sąsiadów. Powinny mieć własne zasilanie awaryjne i znajdować się w trudno dostępnych miejscach.
• Przyciski napadowe – służą do dyskretnego uruchomienia cichego alarmu w sytuacji bezpośredniego zagrożenia. Naciśnięcie przycisku napadowego najczęściej skutkuje powiadomieniem agencji ochrony.

Jakie wybrać czujki do systemu alarmowego?

Czujki to urządzenia, które wykrywają określone zdarzenia (np. otwarcie drzwi, pojawienie się ruchu w pomieszczeniu) i kwalifikują je jako alarm. Są bardzo ważnym elementem systemu alarmowego – to właśnie od wyboru odpowiednich czujek zależy skuteczność jego działania.

Czujki ruchu

Czujki ruchu PIR – tak nazywane są pasywne czujki podczerwieni. Wykorzystuje się je w większości systemów alarmowych. Ich działanie opiera się wykrywaniu zmian w promieniowaniu podczerwonym w pomieszczeniu objętym działaniem czujki.

Promieniowanie podczerwone emitowane jest przez istoty żywe. Czujka obserwuje pomieszczenie i przesyła do centrali alarm, jeśli pojawi się obiekt o wyższym niż martwe tło natężeniu promieniowania podczerwonego. Dodatkowo obiekt musi poruszać się z prędkością 0,2–2,5 m/s. Mikroprocesorowe czujki PIR samodzielnie analizują odebrany sygnał i wysyłają wyłącznie ten, który świadczy o rzeczywistym wykryciu intruza w pomieszczeniu.

Gdzie i jak instalować czujki PIR? Trzeba pamiętać, że te czujki najlepiej wykrywają ruch prostopadle do soczewki. Najefektywniej będą więc działać zainstalowane w rogach lub na ścianach korytarzy. Czujka PIR nie może być narażona na bezpośrednie działanie promieni słonecznych. Nie wolno kierować jej na obiekty, które zmieniają temperaturę, np. na grzejniki, piekarniki lub otwory wentylacyjne. Powinna znajdować się w miejscu, gdzie jej działanie nie będzie zakłócane przez meble, ściany lub inne sprzęty domowe (zasłonięta czujka nie działa prawidłowo).

Czujki ruchu mikrofalowe MW – zasada ich działania opiera się na emisji fal radiowych o wysokiej częstotliwości 1–10 GHz, które odbijają się od tego, co znajduje się w pomieszczeniu (sprzętów, ludzi i zwierząt). Czujki MW wykorzystują zjawisko Dopplera – porównują częstotliwość fali wysłanej z falą odebraną po odbiciu od obiektu. Częstotliwość fali, która odbija się od przedmiotu, jest inna niż częstotliwość fali, która odbija się od obiektu ruchomego.

Zasięg czujki mikrofalowej to 15–20 metrów i w odróżnieniu od czujek PIR „widzi” ona przez cienkie ściany, płyty szklane lub kartony. Nie powinna być skierowana na witrynę wychodzącą na ruchliwą ulicę. W inny też sposób jest wykrywany ruch – od i do czujki. Nowoczesne czujki magnetyczne nie zakłócają sobie nawzajem sygnału, więc w celu zwiększenia bezpieczeństwa można zastosować kilka w tym samym pomieszczeniu.

Nie ma powodów, aby obawiać się niekorzystnego wpływu pracy takich czujek na zdrowie człowieka. Fale przez nie emitowane mają bardzo małą moc, która jest dużo niższa niż w przypadku kuchenek mikrofalowych.

Czujki ruchu dualne PIR + MW – to zapewniająca większą skuteczność hybryda czujki mikrofalowej i PIR. Wysoka czułość i dwa sposoby wykrywania intruza zapobiegają fałszywym alarmom. Czujki dualne pracują zwykle w dwóch trybach – zależnym i niezależnym – mogą więc współpracować ze sobą lub pracować indywidualnie.

Czujki ultradźwiękowe – one również wykorzystują zjawisko Dopplera, jednak fale przez nie wysyłane mają znacznie niższą częstotliwość niż w przypadku czujek MW. To coraz mniej popularne rozwiązanie, ponieważ generują bardzo dużą ilość fałszywych alarmów.

Czujki otwarcia drzwi i okien

Kontaktrony – to czujki otwarcia montowane w oknach, drzwiach i bramach. Zasada ich działania jest bardzo prosta: kontaktron składa się z czujki i magnesu. Kiedy okno jest zamknięte, styki obu elementów są zwarte. Jeśli alarm jest uzbrojony i następuje rozwarcie styków, czujka wysyła odpowiednią informację do centrali, która generuje uruchomienie alarmu.

Rozmieszczenie kontaktronów na ramach okien i ościeżnicach drzwi jest kluczowe dla skuteczności działania systemu. Należy montować je w takich miejscach, aby nawet niewielkie odchylenie dolnej krawędzi otworu spowodowało wygenerowanie alarmu. Dzięki temu można np. wietrzyć mieszkanie, kiedy nie ma nas w domu, a alarm pozostaje uzbrojony.

Czujki otwarcia powinny znaleźć się na drzwiach tarasowych i wejściowych, bramie garażowej oraz oknach na parterze i takich, do których jest łatwy dostęp. Kontaktrony montuje się na ramach i ościeżnicach lub wpuszcza się je w ramę. Kontaktrony garażowe to konstrukcje wzmocnione w taki sposób, aby można było po nich przejechać samochodem.

Czujki udarowe – to urządzenia wykrywające drgania podłoża, na którym zostały zainstalowane. Mają tak precyzyjnie ustawioną czułość, aby alarmować każdą próbę przedostania się do wnętrza. Czujki udarowe montuje się w ramach okien, ościeżnicach drzwi oraz w sejfach.

Czujki zbicia szkła – tego typu czujki korzystają z fal dźwiękowych. Mikrofon wykrywa dźwięk tłuczonego szkła i przesyła informację do centralki. To dość skomplikowana analiza dźwięku, która – mówiąc w dużym uproszczeniu – odbywa się z wykorzystaniem zaawansowanych układów elektronicznych. Najpierw rejestrowany jest dźwięk o niskiej częstotliwości, czyli odgłos uderzenia w szybę. Po nim następuje dźwięk o wysokiej częstotliwości, którego źródłem jest rozsypujące się szkło. Taka kombinacja powoduje uruchomienie alarmu. Jeśli mają być skuteczne, czujki zbicia szkła muszą być montowane w niewielkiej odległości od okien. Jeżeli okna są zasłonięte grubymi zasłonami lub żaluzjami, dźwięk będzie przytłumiony.

Systemy alarmowe można skonfigurować w taki sposób, aby powiadomiły nas także o zagrożeniach innych niż włamanie. Wystarczy dodać do systemu czujki innego typu.

Czujki dymu – to urządzenia, których zadaniem jest wczesne zaalarmowanie osób przebywających w budynku o zagrożeniu pożarem. Wykorzystują one optykę do detekcji dymu lub czujniki podwyższonej temperatury w pomieszczeniu. W momencie wykrycia dymu lub przekroczenia ustalonej wcześniej granicznej temperatury uruchamiany jest alarm, który skutkuje powiadomieniem centrali systemu przeciwpożarowego SSP.

Czujki gazów palnych i czadu – ich mechanizm opiera się na wyspecjalizowanych detektorach. Czad to bardzo niebezpieczny gaz, ponieważ jest bezwonny, a skutki zaczadzenia często są tragiczne. Czujki gazów i czadu w dużym uproszczeniu reagują na pojawienie się w powietrzu konkretnych substancji lotnych, które są niebezpieczne dla człowieka i mogą spowodować wybuch.

W zależności od tego, do detekcji jakiego gazu przeznaczona jest dana czujka, montujemy je w różnych miejscach. Czujkę metanu należy zainstalować wysoko, gdyż ten gaz jest lżejszy od powietrza i gromadzi się pod sufitem. Z kolei czujkę wykrywającą propan-butan powinno się zamontować nisko, ponieważ to ciężki gaz. Warto mieć taką czujkę, szczególnie jeśli korzystamy z gazu w domu do gotowania, ogrzewania wnętrza i wody.

Czujka zalania wodą – to urządzenie, którego skuteczność opiera się na odpowiednio umiejscowionych sondach. W momencie, gdy zostaną zalane, czujka generuje sygnał alarmowy. Czujki zalania umieszcza się przy samej podłodze, aby w przypadku pojawienia się wody jak najszybciej ograniczyć skutki zdarzenia. Niestety tego typu urządzenia nie chronią przed powstaniem szkody, a wyłącznie informują o pojawieniu się zagrożenia.

Instalacja nowoczesnego systemu alarmowego oferuje obecnie szeroki zakres ochrony mienia. Dzięki zaawansowanej elektronice możemy wcześnie wykrywać zagrożenia, łatwo zarządzać systemami alarmowymi oraz konfigurować całość zgodnie ze swoimi potrzebami. Posiadanie zwierząt domowych nie jest już przeciwwskazaniem do montowania systemu alarmowego, wystarczy odpowiednie dopasowanie komponentów.