Do niedawna w głównej mierze dostęp do budynków, wydzielonych stref w budynkach a także pomieszczeń kontrolowany był za pomocą zamków i kluczy. Rozwiązania te cechowały się jednak pewnymi wadami  :

• w sytuacji korzystania z jednego wejścia przez wielu użytkowników powstaje duże wyzwanie związane z odpowiednim zarządzaniem i kontrolowaniem dostępu do kluczy
• w momencie zagubienia klucza wymagana jest wymiana zamka, co wiąże się dużymi kosztami
• w momencie zwolnienia pracownika z organizacji - często należy również wymienić zamek
• ostatnia i chyba bardzo istotna kwestia to konieczność noszenia pęku kluczy w momencie kiedy użytkownik ma dostęp do wielu stref czy pomieszczeń

Systemy Kontroli Dostępu w sposób skuteczny rozwiązuje w/w problemy. Główny celem takiego systemu jest uniemożliwienie wstępu osobom do stref czy pomieszczeń bez odpowiednich uprawnień. System daje możliwość w sposób bardzo szybki i wygodny (obecnie również poprzez sieć) zmieniać lub odbierać danej osobie uprawnienia do określonych stref i pomieszczeń.

System kontroli dostępu składa się z pojedynczego urządzenia bądź szeregu urządzeń współpracujących ze sobą mających na celu autoryzację użytkowników w celu uzyskania dostępu do danej strefy budynku.

Głównymi funkcjami kontroli dostępu są:

1. 1. zapewnienie bezpieczeństwa- przez monitorowanie stanu drzwi i w razie bezprawnego wtargnięcia wszczęcie alarmu,
   2. weryfikacja użytkowników,
   3. kontrola czasu pracy,
   4. kontrola pracy ochrony.

System kontroli dostępu pozwala w bardzo przejrzysty sposób monitorować wybrane strefy. Nowoczesne systemy pozwalają na łatwą integrację z innymi systemami znajdującymi się w budynku, tworząc jeden współpracujący system tzw. inteligentny budynek.

Przejście kontrolowane zazwyczaj jest wyposażone w:

• czytnik (coraz częściej biometryczny),
• czujki stanu skrzydła drzwi,
• przycisk otwarcia,
• przycisk ewakuacyjnego otwarcia drzwi (wymagania ppoż.),
• element ryglujący (np. rygiel, zwora, zamek),
• samozamykacz (jednofazowy lub dwufazowy),
• pochwyt (pochwyty).

System kontroli dostępu składa się z szeregu urządzeń połączonych ze sobą za pomocą magistrali. Elementy wchodzące w skład systemu KD powinny być optymalnie dostosowane do ich  przeznaczenia. Szybki rozwój nowych technologii spowodował, iż obecnie dysponujemy szeregiem nowoczesnych urządzeń, które umożliwiają dowolną konfigurację systemu i zarządzanie nim z jednego miejsca.

Najprostszy system kontroli dostępu dla jednego przejścia  składa się z:

Schemat kontroli dostępu dla jednych drzwi.

Kontroler przejścia systemu kontroli dostępu to najważniejszy element, który odpowiada za poprawne działanie kontrolowanego przejścia. Jak wspomniano wcześniej w skład kontrolera przejścia wchodzą: moduł kontrolera przejścia, transformator, akumulator. Moduły kontrolera przejścia można podzielić na takie, które obsługują jedną lub kilka par drzwi. Najpopularniejszymi modułami kontrolera przejścia są obsługujące jedna parę drzwi. Wiele firm produkuje już tylko takie urządzenia, ponieważ pozwala to na lepszą konfigurację oraz na mniejsze ryzyko awarii całego systemu. Komunikacja w systemie odbywa się za pomocą magistrali. Moduł kontrolera przejścia posiada odpowiednie wejścia i wyjścia odpowiedzialne za różnego rodzaju zdarzenia. Nowoczesne moduły kontrolera przejścia potrafią współpracować z kamerami, czujkami alarmowymi oraz sygnalizatorami. W module kontrolera przejścia zapisane są osoby mające dostęp do wybranego pomieszczenia, dzięki czemu tylko one uzyskują dostęp do wejścia. Moduł kontrolery przejścia posiadają najczęściej nieulotną pamięć mogącą pomieścić nawet 32 tysiące zdarzeń. Pojedynczy moduł umożliwia rejestracje 4000 użytkowników. Niezbędnym elementem kontrolera przejścia jest akumulator, podtrzymujący pracę systemu kontroli dostępu w przypadku braku zasilania sieciowego. W zależności od roli systemu KD stosowane są akumulatory o odpowiedniej pojemności. Kontroler przejścia powinien znajdować się w trudno dostępnym miejscu aby ograniczyć ryzyko sabotażu. Moduł kontrolera przejścia programowany jest z manipulatora lub z komputera (ze specjalnym oprogramowaniem) podłączonego do dedykowanego tej czynności portu.

Kontroler

Terminal kontroli dostępu służy do bezpośredniego rozpoznawania użytkownika oraz wysłania zakodowanej informacji do modułu kontrolera przejścia, w którym zostaną podjęte dalsze operacje. Autoryzacja użytkownika i realizacja funkcji dostępnych w terminalu możliwa jest na podstawie karty zbliżeniowej lub kodu. Diody znajdujące się w terminalu służą do sygnalizacji zaistniałego zdarzenia. Administrator może określić, na jakiej podstawie użytkownikom będzie przyznawany dostęp:

-        kod,

-        karta zbliżeniowa,

-        karta zbliżeniowa i kod,

-        karta zbliżeniowa lub kod.

Obecnie najczęściej stosowanymi terminalami są czytniki kart oraz klawiatury (z funkcją czytnika kart).

Terminal (czytnik).

http://ivolta.pl/czytniki/168/produkty/

Elektrozaczep - urządzenie elektromagnetyczne, występujące w dwóch odmianach jako: zaczep normalnie zamknięty (NC) lub normalnie otwarty (rewersyjny - NO). Elektrozaczepy normalnie otwarte cechują się tym, że przy braku zasilania zaczep zwalnia zapadkę co umożliwia otwieranie drzwi, natomiast gdy zasilanie pojawia się zaczep blokuje się uniemożliwiając dostęp do danego pomieszczenia. Elektrozaczepy normalnie zamknięte cechują się odwrotną pracą działania. Jest to bardzo istotny element systemu ponieważ przy awarii systemu zasilania w wielu budynkach publicznych drzwi muszą zostać otwarte tak, aby ludzie mogli swobodnie opuścić pomieszczenia.

Elektrozaczep.

Zwora elektromagnetyczna - Zasada działania oparta na przyciąganiu metalowego jarzma umocowanego na krawędzi drzwi przez elektromagnes zamontowany we framudze. Standardem jest elektromagnes o sile przyciągania rzędu 300-500 kg przy zasilaniu 12VDC i prądzie 0,5A. Działanie zamka jest bardzo proste: podanie napięcia - drzwi są zamknięte, zdjęcie napięcia - drzwi są otwarte. Z prostotą tego rozwiązania wiążą się niestety wady, m.in. brak napięcia natychmiast odryglowuje drzwi (polecane jest stosowanie dodatkowego zamka konwencjonalnego lub zasilacza buforowego), framuga oraz drzwi powinny być specjalnie przygotowane do montażu jarzma i elektromagnesu. Z uwagi na sposób działania oczywistym staje się przydatność stosowania ww. rozwiązania do przejść ewakuacyjnych, gdzie prostota i brak jakichkolwiek ruchomych elementów mechanicznych jest wręcz niezbędne.

Zwora Elektromagnetyczna

Kontaktron (czujka magnetyczna) - kontaktrony służą do kontrolowania stanu drzwi. Najczęściej stosowanym typem jest kontaktron nieremanencyjny. Kontaktron tego typu potrzebuje energii w postaci pola magnetycznego do podtrzymania jednego ze stanów. Kontaktron składa się z dwóch części: kontaktronu właściwego (montowanego na lub w futrynie) oraz magnesu (montowanego na lub w skrzydle drzwi). Kontaktron łączony jest bezpośrednio z modułem kontrolera przejścia. Zamykanie i otwieranie drzwi powoduje zwieranie i rozwieranie obu części kontaktronu, ma to wpływ na rezystancje widzianą od strony kontrolera przejścia.

 Kontaktron.

http://ivolta.pl/kontaktrony/18/produkty/

Przycisk wyjścia – przełącznik, zwalniający elektrozaczep na kilka sekund, pozwalając osobie znajdującej się wewnątrz chronionej strefy na jej opuszczenie. Znajduje się po kontrolowanej przez system stronie drzwi najczęściej montowany w pomieszczeniach, z których wychodząc nie trzeba uzyskiwać ponownie autoryzacji. Przycisk bezpośrednio połączony jest kablem z kontrolerem przejścia.

Przycisk wyjścia

http://ivolta.pl/przyciski_wyjscia/159/produkty/

Awaryjny przycisk wyjścia  - bardzo istotny z punktu widzenia przepisów BHP oraz bezpieczeństwa, umieszczany jest nad przyciskiem wyjścia po stronie kontrolowanej. Pozwala na natychmiastowe otwarcie przejścia w nagłych sytuacjach. Przyciśnięcie lub zbicie szybki powoduje zmianę położenia przełącznika, który przerywa obwód zasilania elektrozaczepu i następuje zwolnienie blokady. Występują dwa rodzaje przycisków: pierwszy z pojedynczym przełącznikiem pozwalającym na przerwanie obwodu zasilania, drugi z dwoma przełącznikami z czego pierwszy przerywa obwód natomiast drugi wysyła        informacje do kontrolera o tym, że przycisk został wciśnięty.

Awaryjny przycisk wyjścia.

https://ivolta.pl/apwk-wewnetrzny-przycisk-awaryjnego-otwierania-drzwi/340/produkt/

Użytkownicy systemu kontroli dostępu, aby uzyskać dostęp do chronionej strefy muszą poddać się weryfikacji. Weryfikacja może odbywać się na kilka sposobów w zależności od zastosowanego w systemie KD terminala. Najczęściej użytkownik weryfikowany jest na podstawie transpondera (w postaci karty, na której zakodowany jest unikatowy numer), bądź w przypadku klawiatury po wpisaniu kodu (klawiatura posiada również opcje odczytu transponderów). W przypadku karty należy przyłożyć ją na odległości kilkunastu centymetrów na czas nie krótszy niż 0,5 sekundy. Po wprowadzeniu pinu lub odczycie numeru transpondera informacja zostaje przesłana do urządzenia sterującego danymi drzwiami. W kolejnym etapie użytkownik zostaje zidentyfikowany w bazie danych kontrolera przejścia bądź nie. Jedynie w pierwszym przypadku autoryzacja przebiegnie pomyślnie i użytkownik otrzyma pozwolenie na wejście do pomieszczenia. Uzyskanie dostępu wiąże się z pojawieniem odpowiedniego sygnału na przejściu przekaźnikowym modułu kontrolera co spowoduje zanik lub pojawienie się zasilania w obwodzie elektrozaczepu (zaczepy normalnie zamknięte otwierają się po pojawieniu prądu, zaczepy rewersyjne normalnie otwarte otwierają się po wyłączeniu prądu). Przekaźnik znajduje się w stanie aktywnym przez pewien czas określony w trakcie konfiguracji systemu, po upływie którego przejście z powrotem zostaje blokowane. Na czas otwarcia przejścia terminale należące do niego zostają zablokowane. Jeżeli przejście pozostaje otwarte zbyt długo następuje generacja raportu i wszczęcie odpowiedniej procedury (np.: alarmu).