DSO - wymagania prawne

Budynki, w których stosowanie dźwiękowego systemu ostrzegawczego jest obligatoryjne, wymienione są w Rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. 2010 r., Nr 109, poz. 719). Są to:

• Budynki handlowe lub wystawowe:
  - jednokondygnacyjne o powierzchni strefy pożarowej powyżej 8000 mkw.;
  - wielokondygnacyjne o powierzchni strefy pożarowej powyżej 5000 mkw.;
• Sale widowiskowe i sportowe o liczbie miejsc powyżej 1500;
• Kina i teatry o liczbie miejsc powyżej 600;
• Szpitale i sanatoria o liczbie łóżek powyżej 200, z wyłączeniem pomieszczeń intensywnej opieki medycznej, sal operacyjnych oraz sal z chorymi;
• Budynki użyteczności publicznej wysokie i wysokościowe;
• Budynki zamieszkania zbiorowego wysokie i wysokościowe lub o liczbie miejsc noclegowych powyżej 200;
• Stacje metra i stacje kolei podziemnych;
• Dworce i porty, przeznaczone do jednoczesnego przebywania powyżej 500 osób.

Kwalifikacja systemu nagłośnieniowego jako DSO wymaga przejścia procesu certyfikacji w celu potwierdzenia zgodności z normami dotyczącymi Dźwiękowych Systemów Ostrzegawczych oraz pokrewnych, w szczególności:

• PN-EN 50849:2017-04 (Dźwiękowe systemy ostrzegawcze),
• PN-EN 54-16:2011 (Systemy sygnalizacji pożarowej - Część 16: Centrale dźwiękowych systemów ostrzegawczych),
• PN-EN 54-4:2001/A2:2007 (Systemy sygnalizacji pożarowej - Część 4: Zasilacze),
• PN-EN 54-24:2008 (Systemy sygnalizacji pożarowej - Część 24: Dźwiękowe systemy ostrzegawcze - Głośniki);

System taki musi również uzyskać świadectwo dopuszczenia wydawane przez Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej (CNBOP). Wymagania stawiane projektowaniu i instalacji DSO dotyczą przede wszystkim możliwości pracy w warunkach awaryjnych, zapewnienia odpowiedniej odporności na oddziaływanie warunków środowiska oraz regularnego monitorowania podzespołów systemu. System musi również spełniać wymóg przekazywania informacji w oparciu o określone priorytety (pierwszeństwo ma zawsze mikrofon alarmowy).

DSO - budowa i zasada działania

Dźwiękowy System Ostrzegawczy składa się z:

• centrali i modułów funkcjonalnych
• modułu zasilania
• wzmacniaczy
• akumulatorów
• panelu obsługi z mikrofonem
• głośników

Najważniejszym elementem DSO jest centrala wyposażona w moduły funkcjonalne, między innymi, alarmu pożarowego, generatora komunikatów, mikrofonu alarmowego (pożarowego), wzmacniacza dźwięku, systemu automatycznej kontroli obwodów i innych modułów uzależnionych od wielkości i przeznaczenia obiektu. 

Przekazanie informacji o pożarze przez centralę sygnalizacji pożaru powoduje automatyczne uruchomienie systemu DSO i rozpoczęcie nadawania komunikatów. Zarówno sygnał ostrzegawczy, jak również same komunikaty mogą być również uruchamiane przez operatora. Informacje nadawane są za pośrednictwem rozmieszczonych w budynku głośników, połączonych z centralą liniami głośnikowymi. Dodatkowo centrala powinna być wyposażona w mikrofon alarmowy umożliwiający osobie kierującej akcją ratowniczą przekazywanie komunikatów i poleceń związanych z ewakuacją i innymi prowadzonymi działaniami.

Zgodnie z wytycznymi CNBOP, system powinien rozpocząć rozgłaszanie sygnału ostrzegawczego w ciągu 3 sek. od momentu otrzymania informacji o zagrożeniu. Sygnał ostrzegawczy powinien być wyemitowany na 4-10 sek. przed pierwszym komunikatem. Następne sygnały i komunikaty powinny być nadawane bez przerwy, aż do zmiany zgodnej z procedurą ewakuacji, bądź ręcznego wyciszenia. Wszystkie komunikaty słowne powinny być jasne, krótkie i jednoznaczne, zaplanowane w określonym porządku i zapisane na trwałym nośniku danych. W zależności od potencjalnych użytkowników danego budynku należy rozważyć konieczność nadawania komunikatów w różnych językach. W przypadku gdy w DSO przewidzianych jest kilka sygnałów ostrzegawczych dla różnych rodzajów zagrożeń, powinny one posiadać cechy charakterystyczne, pozwalające odróżnić je od siebie.

Dodatkowo system DSO powinien zapewniać możliwość ręcznej interwencji prowadzonej z centrum alarmowego pozwalającej na uruchomienie lub zatrzymanie zapisanych komunikatów i sygnałów, włączanie lub wyłączanie wybranych stref głośnikowych oraz nadawanie komunikatów przez mikrofon pożarowy.