Pożar w budynku najczęściej oznacza poważne zagrożenie dla życia ludzkiego i znaczące szkody materialne. Szczególnie duże niebezpieczeństwo dla życia i zdrowia ludzkiego niosą ze sobą dym oraz toksyczne produkty spalania, dlatego tak ważna jest instalacja prawidłowo działającego systemu oddymiania i usuwania ciepła. Ma on przede wszystkim za zadanie umożliwić sprawną i bezpieczną ewakuację ludzi z budynku poprzez zapewnienie odprowadzenia dymu i ciepła, zwłaszcza na drogach ewakuacyjnych. Dodatkowymi funkcjami systemu oddymiania, niezwiązanymi z pożarem, są również: funkcja przewietrzania klatki schodowej, realizowana za pomocą przycisków przewietrzania oraz funkcja doświetlania pomieszczeń dzięki klapom dachowym.
System oddymiania - wymagania prawne
Jak zatem widzimy, instalacja systemu oddymiania ma duże znaczenie dla bezpieczeństwa ludzi i mienia. Dodatkowo, w pewnych określonych prawem przypadkach, jest ona wymagana przez ustawodawcę. Obowiązek wyposażenia przestrzeni w instalację oddymiania nakłada Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 roku. Nakazuje ono zastosowanie urządzeń do usuwania dymu (lub zapobiegających zadymieniu) w budynkach:
- Niskich, posiadających strefę pożarową ZL II
- Średniowysokich, zawierających strefę pożarową ZL I, ZL II, ZL III lub ZL V
- Niskich i średniowysokich zawierających strefę pożarową PM (produkcyjno-magazynowe) o gęstości obciążenia ogniowego ponad 500 MJ/m2 lub pomieszczeniach o zagrożeniu wybuchem
- Wysokich i wysokościowych (WW), w strefach pożarowych innych niż ZL IV
- W pasażu (krytym ciągu pieszym oraz w przykrytym dziedzińcu wewnętrznym) jeśli przylegają do niego lokale handlowe i usługowe
- W podziemiach, gdzie występuje pomieszczenie przeznaczone dla 100 i więcej osób, oraz budowli podziemnej z takim pomieszczeniem,
- W klatkach schodowych i przedsionkach przeciwpożarowych, będących częścią drogi ewakuacyjnej w budynku wysokim (dla strefy pożarowej PM)
Systemy oddymiania - rodzaje
Oddymianie grawitacyjne to jeden z powszechnie stosowanych systemów oddymiania. Taka instalacja zbudowana jest w oparciu o napęd pneumatyczny lub elektryczny, który ma za zadanie otwarcie klap pożarowych przy stropie, przez które odprowadzane są niebezpieczne gazy i dymy. Jednocześnie pomieszczenie napowietrzane jest od dołu przy pomocy drzwi, bram i okien, dzięki czemu możliwa jest sprawna ewakuacja i prowadzenie akcji gaśniczej. Napęd pneumatyczny odbiera sygnał zewnętrzny (na przykład z systemu alarmu pożarowego lub na zasadzie wyzwolenia czujnika), wyzwalając zawór naboju pneumatycznego. Sprężone powietrze transportowane przez system rurek dociera do siłownika i otwiera klapę. Minusem takiego rozwiązania jest konieczność wymiany naboju pneumatycznego za każdym wyzwoleniem i konieczność ręcznego zamknięcia klapy. Alternatywnym rozwiązaniem jest zastosowanie napędu elektrycznego, który umożliwia otwieranie i zamykanie klapy na życzenie. Napęd elektryczny ma wiele zalet, do których należą: szybkie, automatyczne wyzwalanie, swobodna integracja z innymi systemami oraz sprawna i tania konserwacja. Wszystko to gwarantuje wysoki komfort użytkowania.
Oddymianie mechaniczne polega na odprowadzaniu dymu i niebezpiecznych gazów przez układ wentylatorów wyciągowych, zasilanych sprzed głównego wyłącznika prądu. Ten typ instalacji stosowany jest przede wszystkim w garażach podziemnych, tunelach i budynkach wysokich. Wentylacja mechaniczna daje wsparcie naturalnemu systemowi - przyspiesza wyprowadzenie poza budynek zadymionego powietrza, a elektryczne zasilanie gwarantuje niezawodną reakcję w przypadku wystąpienia pierwszych oznak zagrożenia pożarowego.
System oddymiania - budowa
Centrala oddymiania, czyli mózg całej instalacji. Do jej głównych funkcji należą: kontrola stanu przycisków, detektorów i wejść alarmowych oraz wykonywanie odpowiednich operacji zgodnie z konfiguracją, przykładowo regulację czasu przewietrzenia. W obudowie centrali umieszcza się akumulatory, które zapewniają stabilność systemu w warunkach braku zasilania z sieci. Centrale posiadają diody i wyjścia informujące o uszkodzeniu, alarmie, braku zasilania.
Przycisk oddymiania służy do aktywacji alarmu i uruchomienia napędów sterowniczych odpowiedzialnych za otwarcie klap, okien, drzwi itp. Powinien on być odpowiednio oznaczony i odróżniać się od innych przycisków zainstalowanych na obiekcie. Może, przykładowo, znajdować się za szybką ochronną i posiadać diodę informacyjną.
Przycisk przewietrzania jest stosowany w systemach o napędach elektrycznych i może być wykorzystywany do otwierania i zamykania elementów ruchomych systemu. Dzięki temu możliwe jest wygodne przewietrzenie pomieszczenia w dowolnym momencie.
Klapy oddymiające należą do podstawowych elementów systemu i są montowane na dachu obiektu. Ich głównym zadaniem jest odprowadzenie dymu, toksycznych gazów i ciepła powstałych wskutek pożaru. Na co dzień klapy służą do doświetlania i wentylacji stref, w których się znajdują.
Urządzenia napowietrzające, czyli, przykładowo, bramy, okna, drzwi itp. Ich automatyczne (lub ręczne) otwarcie zapewnia wymianę powietrza w pomieszczeniu a przez to odprowadzenie niebezpiecznych substancji i dymu.
Czujki dymu odpowiadają za wykrywanie pożaru i przekazanie sygnału dalej, do centrali oddymiania. Urządzenia te wyposażone są w detektor optyczny działający w oparciu o zasadę rozproszonego światła. Dzięki funkcji kompensacji zabrudzenia czujki są odporne na fałszywe alarmy, co ma duże znaczenie dla właściwego funkcjonowania całego systemu oddymiania w obiekcie.
W systemie oddymiania świetnie sprawdzają się również urządzenia komplementarne, takie jak czujki pogody oraz sygnalizatory alarmowe. Czujki pogodowe umożliwiają kontrolowaną wentylację pomieszczeń w wyniku stałego monitorowania pogody. Wykrywają one przekroczenie krytycznej wartości opadów lub siły wiatru i wysyłają sygnał do centrali, która decyduje o zamknięciu klap i okien. Dzięki temu można uniknąć uszkodzenia elementów ruchomych oraz zniszczeń wewnątrz obiektu spowodowanych gwałtowną pogodą. Sygnalizatory alarmowe natomiast pełnią funkcję powiadamiania o powstałym zagrożeniu pożarowym - może ona być realizowana za pomocą sygnałów optycznych, akustycznych lub optyczno-akustycznych.
Czytaj mniej...
